Programy komputerowe

Do prawidłowego działania komputera stacjonarnego lub laptopa niezbędne są programy komputerowe. Każdy z nich pełni inną funkcję – jedne stworzone są do pracy biurowej, inne do nauki, a jeszcze inne przydają się do rozrywki. Instalacja konkretnych programów będzie zatem uzależniona od naszych potrzeb i preferencji.

Co to jest program komputerowy?

Program komputerowy zwany jest również oprogramowaniem komputerowym lub aplikacją. Jest to zbiór poleceń zapisanych przez programistę w języku komputerowym. W programie znajduje się uporządkowany ciąg znaków, jakie ma wykonać komputer. Programy są wykorzystywane do kontrolowania i zarządzania zasobami komputera, laptopa, smartfona lub innego inteligentnego urządzenia.

Jakie są najpopularniejsze programy komputerowe?

Obsługa komputera jest możliwa dzięki odpowiedniemu oprogramowaniu. Istnieje bardzo dużo programów komputerowych, które pełnią różne funkcje i mają inne zastosowanie. Oto najpopularniejsze rodzaje programów:

• Systemy operacyjne – to podstawowe oprogramowanie użytkowe, bez którego żaden komputer czy laptop nie będzie mógł pracować. Do najpopularniejszych systemów należą Windows (Microsoft), Mac OS (Apple) i Linux.
• Oprogramowanie zabezpieczające – najważniejsze są programy antywirusowe, chroniące przed wirusami. Popularne antywirusy przeszukują różne pliki i programy komputerowe, a jeśli wykryją jakieś niebezpieczne lub zainfekowane pliki, od razu je usuwają. Do programów zabezpieczających zalicza się również zapory, które mają chronić komputer lub sieć internetową przed osobami nieupoważnionymi, a także programy do kopii zapasowej.
• Programy biurowe – są to programy umożliwiające redagowanie tekstu, czyli tzw. edytory lub procesory tekstu. Takie programy mają zazwyczaj wbudowany edytor graficzny, aby można było do nich wstawić zewnętrzną grafikę. Są to nie tylko programy do pisania, lecz także do tworzenia prezentacji, tabel czy wykresów. Obecnie najpopularniejszy pakiet biurowy to Microsoft Office.
• Programy graficzne – służą do rysowania, tworzenia i modyfikacji grafik, a także obróbki zdjęć. Do nich można również zaliczyć programy komputerowe służące do wykonywania grafiki reklamowej i projektów technicznych, czyli np. Adobe Ilustrator, CorelDraw czy Photoshop.
• Programy edukacyjne – są to programy zarówno dla dzieci, jak i dla nauczycieli. Ich rolą jest wspomaganie procesu dydaktycznego. Zaliczamy do nich encyklopedie, różnego rodzaju testy i gry edukacyjne.
• Programy specjalistyczne – to programy komputerowe, które służą ściśle określonym zadaniom. Można do nich zaliczyć m.in. programy bankowe, finansowo-księgowe czy administracyjne. To liczne programy wspomagające prowadzenie działalności gospodarczej, przeznaczone dla BHP albo dla rolnictwa. Zaliczamy do nich również programy do projektowania CAD, które przeznaczone są dla architektów czy programy do obróbki filmów i zdjęć.
• Programy multimedialne – umożliwiają odtwarzanie filmów, zdjęć i plików muzycznych. Zalicza się do nich również przeglądarki internetowe.
• Programy do gromadzenia danych – systemy baz danych pozwalają na wprowadzanie i gromadzenie dużej ilości danych, a także wyszukiwanie informacji i generowanie raportów. Dane te zazwyczaj przeznaczone są w postaci tabel i formularzy.
• Programy komunikacyjne – są to programy, które umożliwiają wzajemną komunikację w sieci lokalnej i globalnej. Do komunikatorów możemy zaliczyć m.in. Gadu-Gadu, Tlen, NetMeeting czy LanCzat.
• Programy obliczeniowe i kalkulacyjne – są to programy przeznaczone do prowadzenia obliczeń i kalkulacji, czyli tzw. arkusze kalkulacyjne. Są one często wykorzystywane w handlu i polecane dla firm.
• Języki programowania – umożliwiają tworzenie własnych aplikacji oraz modyfikację aplikacji już istniejących. Można do nich zaliczyć m.in. Basic, C++ czy Visual Basic.

Rodzaje licencji na programy komputerowe

Należy pamiętać, że wszystkie programy komputerowe mają określony rodzaj licencji, czyli umowę, która definiuje warunki korzystania z programu. Licencje sprzedawane są w dwóch podstawowych wersjach:

• OEM – to oprogramowanie sprzedawane wraz ze sprzętem komputerowym. Oznacza to, że program jest przypisany tylko do jednego komputera i nie można go przenieść na inny.
• BOX – potocznie nazywana jest licencją „pudełkową” lub „pełną”. Oferta zapakowana jest wraz z wszelkim wymaganym doposażeniem. Najczęściej stosowana jest w przypadku gier, muzyki i aplikacji multimedialnych. Ta licencja pozwala na przeniesienie programu na inny komputer, ale zawsze musi być on zainstalowany tylko na jednym urządzeniu.

Możemy spotkać się z następującymi rodzajami licencji:

• Adware – to programy rozpowszechniane za darmo, ale wyświetlające reklamy.
• Freeware – oznacza, że z programów można korzystać bezpłatnie, ale należą one do autora i nikt nie może ich modyfikować.
• Open Source – takie programy komputerowe są dostępne dla wszystkich. Można je legalnie pobierać, uruchamiać, kopiować, a także rozpowszechniać.
• Shareware – to program, który został bezpłatnie udostępniony dla testów.
• Demo – to darmowe programy, ale z mocno ograniczonymi funkcjami.
• Beta – to próbne oprogramowanie, nie do końca ukończone i mogące zawierać błędy.
• Trial – program ma określony z góry okres licencji. Po upływie tego czasu program pozwoli jedynie na rejestrację albo usunięcie go z dysku twardego komputera.

Warto pamiętać, że niektóre licencje dostosowane są do liczby urządzeń, inne do liczby użytkowników, a jeszcze inne wiążą się z limitem czasowym. Dlatego przed zakupem programu komputerowego, należy dokładnie zapoznać się z jego licencją. Poza tym powinniśmy sprawdzić, czy mamy kompatybilny system i odpowiednie podzespoły, które będą współpracować z danym programem.